Leonid Żytkowicz

Leonid Żytkowicz urodził się 17 lipca 1909 r. w Smorgoniach, (wg później odtworzonej metryki w 1910). Wykształcenie podstawowe uzyskał w domu. W latach 1925-1929 uczęszczał do gimnazjum A. Mickiewicza w Wilnie. Po maturze został studentem Wydziału Humanistycznego USB, gdzie w 1933 r. uzyskał stopień magistra filozofii w zakresie historii. Był uczniem wybitnych historyków profesorów: Janusza Iwaszkiewicza i Stanisława Kościałkowskiego. Po ukończeniu studiów, nie mogąc znaleźć pracy, uzyskał corocznie przedłużane stypendium Funduszu Kultury Narodowej J. Piłsudskiego.

Od 1934 r. pełnił funkcję sekretarza redakcji „Ateneum Wileńskiego”. Rok później został asystentem-wolontariuszem w Seminarium Historycznym USB. W 1938 r. otrzymał promocję doktorską. Od października 1940 r. pracował w Polskim Oddziale Instytutu Lituanistycznego w Wilnie. Z początkiem nowego roku podjął pracę jako pracownik naukowy Centralnego Archiwum Litewskiego SSR. W czasie wojny udzielał korepetycji i pracował fizycznie. W maju 1945 r. wraz z rodziną przybył do Torunia. Przez krótki okres był zatrudniony w Książnicy Miejskiej w Toruniu, pełniącej funkcję Biblioteki Uniwersyteckiej. W marcu 1947 r. został adiunktem przy Katedrze Historii Europy Wschodniej na UMK, nie przerywając pracy w Bibliotece Uniwersyteckiej i Książnicy Miejskiej. Habilitację uzyskał w tymże roku na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Poznańskiego. Naciski polityczne na władze UMK spowodowały, że został odsunięty od zajęć dydaktycznych i przeniesiony do kierowania Archiwum UMK. Był jego organizatorem, kierownikiem oraz do 1953 r. jedynym pracownikiem. W roku 1955 otrzymał kierownictwo Zakładu Historii Polski Nowożytnej, zaś trzy lata później został wybrany na dziekana Wydziału Humanistycznego UMK. W 1971 już jako pracownik Instytutu Historii PAN otrzymał tytuł profesora zwyczajnego, a w 1980 r. odszedł na emeryturę.

Leonid Żytkowicz zmarł 4 grudnia 1991 r. Został pochowany w prawosławnej części cmentarza św. Jerzego przy ulicy Gałczyńskiego w Toruniu.

(Opracowano na podstawie: Andrzej Piątkowski, Żytkowicz Leonid (1909/10-1991), [w:] “Toruński Słownik Biograficzny”, t. 2: 2000, s. 280-282).